Persian
Arabic
Chinese (Simplified)
English
مدیرعامل شرکت مجتمع فولاد خراسان گفت: راهکارهای تاب‌آوری صنعت فولاد کشور را می‌توان در حوزه‌های صادرات‌محوری، قیمت‌سازی واقعی، بازتعریف نقش سازمان‌های مردم‌نهاد و انجمن‌ها، توسعه اکتشافات معدنی، ادغام و تشکیل شرکت‌های بزرگ مقیاس و بومی‌سازی شبکه‌ای تجهیزات و ماشین‌آلات طبقه‌بندی کرد.
طهمورث جوانبخت در گفت‌وگو با خبرنگار پایگاه خبری و تحلیلی «فلزات آنلاین» بیان کرد: صنعت فولاد ایران در سال‌های اخیر با چالش‌هایی دست به گریبان شده که آستانه تاب‌آوری و تحمل این صنعت را به شدت تحت تاثیر قرار داده است. عدم تامین مالی مناسب، چالش‌های تامین مواد اولیه و انرژی، سیاست‌گذاری‌های نامناسب و بعضا ضدونقیض خصوصا در حوزه صادرات، فرسودگی و ظرفیت ناکافی سیستم‌های حمل‌ونقل به ویژه در شبکه ریلی، از جمله مهم‌ترین چالش‌ها و تهدیدهای صنعت فولاد هستند.
وی افزود: به نظر می‌رسد که با تغییر در دیدگاه‌ها خصوصا در حوزه صادرات و تعیین قیمت مناسب با سازوکاری مشخص، توسعه اکتشافات معدنی، به بهره‌برداری رساندن پروژه‌های نیمه‌تمام و بومی‌سازی شبکه‌ای تجهیزات و ماشین‌آلات می‌توان تاب‌آوری صنعت فولاد را بهبود بخشید و رقابت‌پذیری آن را در بازارهای جهانی افزایش داد.
مدیرعامل شرکت مجتمع فولاد خراسان عنوان کرد: صنعت فولاد، یکی از نماگرهای مهم رشد اقتصادی و توسعه فعالیت‌های صنعتی کشور محسوب می‌شود و این صنعت می‌تواند بسترهای لازم برای توسعه حلقه‌های پایین‌دستی و صنایع وابسته را فراهم آورد. با وجود پتانسیل‌های بالقوه برای توسعه صنعت فولاد در ایران و نیز ابعاد گسترده تاثیرگذاری آن، اهمیت توسعه متوازن و همه‌جانبه این صنعت طی سال‌های اخیر کمتر مورد توجه قرار گرفته است. چالش‌های متعددی که امروز صنعت فولاد ایران با آن‌ها دست و پنجه نرم می‌کند، تولید، توسعه و سودآوری را تحت‌الشعاع قرار داده است. تامین منابع مالی و سرمایه در گردش، هدایت سرمایه‌گذاری‌ها، حمل‌ونقل، منابع انسانی، انرژی و مواد اولیه، از جمله مهم‌ترین چالش‌های حال حاضر صنعت فولاد کشور هستند که تحقق اهداف و برنامه‌های تولید و توسعه این صنعت را با مشکلات اساسی مواجه کرده‌اند.
جوانبخت با تاکید بر اینکه صنعت فولاد زمانی می‌تواند در جهت اهداف توسعه صنعتی و رشد اقتصادی کشور قرار بگیرد که تمام حلقه‌های زنجیره ارزش و همچنین زیرساخت‌های مورد نیاز آن به صورت یکپارچه و متوازن توسعه یابند، عنوان کرد: موضوعی که دست کم تا این زمان محقق نشده است. لازمه عبور از بحران‌های فعلی، شناخت فرصت‌های موجود در این صنعت و ارائه راهکارهای ثمربخش و خلق فرصت‌های جدید است؛ بنابراین اتخاذ رویکردها و سیاست‌های کارآمد برای تولید پایدار محصولات و رقابتی‌تر شدن صنعت فولاد کشور ضرورت دارد.
تهدیدهای انکارناپذیر در صنعت فولاد
وی با اشاره به اینکه یکی از چالش‌های امروز مسیر توسعه صنعت فولاد ایران موضوع تامین مالی است، تصریح کرد: به طور کلی تامین مالی مناسب، یکی از اساسی‌ترین مسائل در محیط هر کسب‌وکاری است که تمامی فعالیت‌های بنگاه‌های اقتصادی را برای تولید و ارائه محصولات مورد نظر مشتریان تحت تاثیر قرار می‌دهد.
مدیرعامل شرکت مجتمع فولاد خراسان در همین راستا ادامه داد: نرخ بهره تسهیلات بانکی در ایران نسبت به اغلب کشورهای جهان بسیار بالاست و این مسئله موجب می‌شود که تامین مالی از طریق نظام بانکی، هزینه‌های هنگفتی را به تولیدکنندگان تحمیل کند؛ در صورتی که بنگاه‌های تولیدی برای تامین مالی نسبت به انتشار اوراق قرضه نیز اقدام کنند، با شرایط مشابهی در بازپرداخت با نرخ بهره بالا مواجه می‌شوند. تامین مالی پروژه‌ها از طریق صندوق توسعه ملی نیز محدودیت‌های فراوانی دارد و وجود چالش در تامین مالی شرکت‌های فعال در زنجیره فولاد، موجب دشواری تامین سرمایه در گردش و اجرای طرح‌های توسعه شده است. علاوه‌براین، رفتار سهام‌داران و سرمایهگذاران نیز به سمت دریافت سود نقدی تغییر جهت داده و اغلب سهام‌داران شرکت‌ها، تمایل کمتری برای سرمایه‌گذاری مجدد سود در طرح‌های توسعه نشان می‌دهند که این مسئله نیز از شرایط اقتصادی کشور و ارزش نقدینگی بالفعل سرچشمه گرفته و موجب از دست رفتن فرصت‌های سرمایه‌گذاری در اجرای طرح‌ها و برنامه‌های توسعه‌ای می‌شود.
جوانبخت اظهار داشت: از آنجایی که سرمایهگذاران بالقوه حقیقی و حقوقی فراوانی در کشور وجود دارد، می‌توان از آن‌ها در بستر بازار سرمایه به عنوان فرصتی برای سرمایه‌گذاری بهره‌مند شد و با تامین مالی پروژه‌های نیمه‌تمام خصوصا در حلقه‌های نخست زنجیره، آن‌ها را به بهره‌برداری رساند.
وی با بیان اینکه اساسا توسعه متناسب و یکپارچه زنجیره فولاد علاوه بر درآمدزایی و انتفاع بیشتر برای سهام‌داران، به نوعی موتور پیشران اقتصادی کشور نیز به شمار می‌آید، خاظرنشان کرد: صنعت فولاد، صنعتی صادرات‌محور است و با توجه به ظرفیتهای فعلی تولید و میزان مصرف فولاد در کشور می‌توان از طریق افزایش تولید و توسعه صادرات، درآمدهای ارزی کشور را افزایش داد؛ با این حال، سیاست‌گذاری‌ها و دستورالعمل‌های وضع شده برای مدیریت زنجیره تامین خصوصا وضع عوارض صادراتی، اغلب با حوزه سیاست‌های تشویقی صادرات سازگاری ندارند و تدوین بخشنامهها و دستورالعمل‌های بعضا ضدونقیض، چالش‌های فراوانی را برای صادرات و رشد درآمدهای ارزی شرکت‌های فولادی به دنبال داشته و این مسئله بر دشواری تامین نهاده‌های تولید فولادسازان نیز تاثیرگذار بوده است.
مدیرعامل شرکت مجتمع فولاد خراسان یادآور شد: صنعت فولاد به واسطه مزیت‌های حوزه انرژی و برخورداری از ذخایر غنی سنگ‌آهن در کشور بنیاد نهاده شد اما در حال حاضر تنها یک درصد از استعداد و پتانسیل‌های ذخبره سنگ‌آهن کشور در حال بهره‌برداری است؛ در حالی که میانگین این عدد در جهان حدود ۵ درصد است. با توجه به افق ۱۴۰۴ و تولید ۵۵ میلیون تن فولاد، استخراج و فرآوری ۱۸۰ میلیون تن سنگ‌آهن ضرورت دارد؛ این در حالی است که هم‌اکنون ظرفیت استخراج و بهره‌برداری از معادن کشور ۶۰ میلیون تن است و برای فراهم آوردن خوراک واحدهای فولادسازی ظرفیت فعلی باید به حدود سه برابر افزایش یابد.
جوانبخت با اشاره به اینکه تامین پایدار انرژی نیز از جمله چالش‌های جدی امروز زنجیره فولاد برشمرده می‌شود، ابراز کرد: در شرایط فعلی که ناترازی شدید میان تولید و مصرف انرژی، تامین پایدار برق و گاز را برای واحدهای فولادسازی را به چالش کشیده است، فراهم آوردن انرژی لازم برای تولید پایدار ۵۵ میلیون تن فولاد در سند چشم‌انداز ۱۴۰۴، تقریبا امری غیرممکن به نظر می‌رسد و لازم است بازنگری جدی‌تری در این خصوص صورت پذیرد. موضوع توسعه زیرساخت‌های حمل‌ونقل را نیز باید یکی از دیگر الزامات مهم ارتقای تاب‌آوری صنعت فولاد برشمرد. در واقع توسعه ناکافی زیرساخت‌های ریلی کشور، موجب شده است که بهای تمام شده تولید فولاد در ایران، در حوزه مواد اولیه و همچنین در بارگیری و انتقال محصولات بالاتر برود که این مسئله تاثیرات قابل‌توجهی بر حاشیه سود و قدرت رقابت این صنعت می‌گذارد.
فرصت‌سازی از معدن تا بازار هدف
وی در ادامه با تاکید بر اینکه باید در نظر داشت بهره‌مندی کشور از ۱٫۸ میلیارد تن ذخایر کشف شده و قابل استحصال سنگ‌آهن، مسئله حائز اهمیتی است که می‌توان از آن به عنوان فرصتی برای ارتقای تاب‌آوری، سرعت بخشیدن به توسعه صنعت فولاد در کشور و تولید مقرون‌به‌صرفه یاد کرد، گفت: در این حوزه واگذاری معادن کوچک‌مقیاس به شرکت‌های دارای پروانه بهره‌برداری می‌تواند موثر واقع شود. تسهیل در مقررات واگذاری معادن و شکستن انحصار در حوزه مطالعات زمین‌شناسی و اکتشافات در این حوزه ضرورت دارد. بهره‌مندی از ذخایر سنگ‌آهن و بهره‌برداری از معادن جدید با تامین پایدار خوراک واحدهای فولادسازی و تحقق برنامه‌های تولید، توانایی فولادسازان کشور را در پاسخگویی به تامین نیاز بازار داخلی، بین‌المللی و همچنین خلق فرصت جدید افزایش می‌دهد.
مدیرعامل شرکت مجتمع فولاد خراسان بیان کرد: در زمینه تقاضا، نیاز به تامین سالانه صدها هزار واحد مسکن جدید و ضرورت انبوه‌سازی در کشور، بازار بالقوه‌ای را برای عرضه محصولات فولادی ایجاد کرده و افزایش ظرفیت تولید فولاد در داخل از بایدهای تامین سریع نیاز این بخش است. باید توجه داشت که کشورهای همسایه از جمله عراق، سوریه و افغانستان نیز برای نوسازی و بازسازی زیرساخت‌ها و احداث مسکن اقدام کرده‌اند. این مسئله نیز فرصت‌های صادراتی ارزشمندی را در اختیار فولادسازان کشور قرار می‌دهد تا با عرضه محصولات در بازارهای هدف، درآمدهای ارزی خود را ارتقا دهند. در این راستا لازم است که در وضع قوانین و مشوق‌های صادراتی و همچنین دیدگاه‌های کنترل‌گرایانه در امور صادرات تجدید نظر شود تا فرصت ایجادشده از دست نرود.
جوانبخت ادامه داد: علاوه‌براین، باید توجه داشت که طی دو دهه اخیر، صنعت فولاد کشور به لحاظ تکنولوژی و دانش فنی پیشرفت چشمگیری داشته است و اغلب فولادسازان نام‌آور کشور به تجربیات ارزشمندی در حوزه دانش بومی و فناوری دست یافته‌اند. در این راستا، ادغام شرکت‌های کوچک‌مقیاس و انباشت تجربه و دانش فنی، منجر به ایجاد شبکه‌ای بومی‌سازی و تقویت توان ساخت داخلی تجهیزات و ماشین‌آلات می‌شود و از این طریق تاب‌آوری صنعت فولاد افزایش می‌یابد.
چشم‌انداز ارتقای تاب‌آوری فولاد ایران
وی در پایان یادآور شد: به طور خلاصه، راهکارهای تاب‌آوری صنعت فولاد کشور را می‌توان در ۶ حوزه صادرات‌محوری، قیمت‌سازی واقعی، بازتعریف نقش سازمان‌های مردم‌نهاد و انجمن‌ها، توسعه اکتشافات معدنی، ادغام و تشکیل شرکت‌های بزرگ مقیاس و بومی‌سازی شبکه‌ای تجهیزات و ماشین‌آلات طبقه‌بندی کرد. با توجه به شرایط فعلی، تقویت و توسعه صادرات محصولات فولادی یک ضرورت و الزام برای فولادسازان محسوب می‌شود و در این راستا باید سیاست‌گذاری‌ها و ارائه بخشنامهها و دستورالعمل‌ها در جهت سهولت در دستیابی به بازارهای بین‌المللی بازنگری شوند. نهادینه شدن نگاه توسعه‌محور در صنعت فولاد و بهره‌گیری از فرصت‌ها نیز از اصلی‌ترین راهکارها برای افزایش تاب‌آوری صنعت فولاد برای غلبه بر بحران‌های فعلی صنعت فولاد است.
